Uprawa winorośli

Ogrodnik radzi

W nawiązaniu do tematów omawianych poprzedniej jesieni, chciałbym przedstawić
podstawowe zasady uprawy winorośli. Winorośl jest najbardziej długowieczna spośród
uprawianych u nas krzewów. Przeciętna długość uprawiania tej rośliny wynosi 60-80 lat. Choć
obecna intensywna uprawa i nowe odmiany skróciły ten okres. Pierwsze plony możemy zbierać
po kilku latach, a najbardziej regularne plonowanie krzewów osiąga się pomiędzy 10-tym a 20-tym
rokiem po posadzeniu. W dzikich, naturalnych siedliskach winorośl jest lianą, osiągając często duże
rozmiary. W uprawie poprzez silne cięcie ogranicza się rozmiary krzewu aby umożliwić
przeprowadzanie zabiegów pielęgnacyjnych i zbiór owoców. Krzewy te zwykle wytwarzają głęboki
system korzeniowy, dzięki czemu docierają do wód głębiej zalegających. Pień krzewu ma różną
wielkość w zależności od sposobu prowadzenia. Przy niektórych formach prowadzenia, występują
szkieletowe, wieloletnie części krzewu tzw. ramiona. Winorośl owocuje na jednorocznych pędach,
które wyrastają z pąków znajdujących się na ubiegłorocznych pędach zdrewniałych- tzw. łozie.
Jednoroczne pędy wyrastające wprost z wieloletnich części krzewu najczęściej nie owocują.
Winorośl jest rośliną ciepłolubną i warunki panujące w Polsce jej nie sprzyjają. Wszelkiego
rodzaju osłony i miejsca zaciszne w znacznym stopniu poprawiają rozwój i plonowanie tych roślin.
Należy pamiętać, że kwiatostany wytrzymują minimalnie 0 stopni i podczas przymrozków
na pewno przemarzną, jak to miało miejsce w tym roku. Wzrost roślin i owocowanie są najlepsze
w temperaturze 25-30 C. Bardzo ważnym czynnikiem rozwoju jest dostęp do światła słonecznego.
Należy wybierać miejsca oświetlone ze wszystkich kierunków, ponieważ w naszej szerokości
geograficznej natężenie światła słonecznego jest za małe. Winorośl nie jest zbyt wymagająca co do
gleby, należy jednak unikać gleb ciężkich i podmokłych. Dobrze rośnie na glebach lżejszych, łatwo
nagrzewających się, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Jest dość odporna na suszę, jednak dla
uzyskania obfitego plonu konieczne jest okresowe nawadnianie. Spośród wielu tysięcy odmian
uprawianych na całym Świecie można wyróżnić dwie grupy. Pierwsza obejmuje winorośl
europejską, nazywaną także szlachetną( Vitis vinifera ). Do drugiej zalicza się winorośl
mieszańcową, która obejmuje krzyżówki V. vinifera z innymi gatunkami pochodzącymi głównie
z Ameryki Północnej. Przy sprzyjających warunkach uprawy winorośl europejska ma bardziej
dorodne i smaczniejsze owoce niż mieszańce. Do najcenniejszych odmian winorośli uprawianej
u nas należy Skarb Pannonii. Pochodzi z Węgier. Ma zielonożółte owalne, smaczne i duże jagody
o masie 3-5g. Grona są wielkie (18-26cm długości). Krzewy tej odmiany charakteryzują się silnym
wzrostem i dużą plennością. Z reguły już w trzecim roku obficie owocują. Równie polecaną
Prawa twórcy Roberta Olszewskiego chronione są przez ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Autor nie wyraża zgody na dalsze rozpowszechnianie tekstu.
odmianą jest też pochodząca z Węgier Królowa winnic. Owoce dojrzewają około dwa tygodnie
później niż Skarb Panonni, ale mają za to wyraźny muszkatołowy aromat i znacznie lepsze
właściwości smakowe. Frenkenthal ( synonimy: Black Hamburgh, Trollinger). Odmiana
o prawdopodobnie niemieckim pochodzeniu, ma jagody prawie kuliste, przeważnie duże,
ciemnogranatowe o słodkim i soczystym miąższu. Większość europejskich odmian jest wrażliwa
na mączniaka właściwego i rzekomego, powodującego z reguły w drugiej połowie lata mączysty
nalot na liściach lub żółknięcie i opadanie liści ( ten drugi). Ciekawostką jest fakt rozpoczęcia
chemicznej ochrony roślin od walki właśnie z tym grzybem, za pomocą tzw. cieczy bordoskiej
pierwszy raz zastosowanej prawie 130 lat temu. Świadczy to dobitnie o znaczeniu upraw winorośli
w rozwoju naszej cywilizacji. Przed sadzeniem roślin , szczególnie na lekkiej glebie wskazane jest
zastosowanie przefermentowanego obornika i wymieszanie go z glebą tak, aby nie stykał się
bezpośrednio z korzeniami. Krzewy winorośli wymagają corocznego cięcia, które jest
najważniejszym agrotechnicznym zabiegiem decydującym o powodzeniu uprawy. Cięcie polega na
usuwaniu jednorocznych przyrostów i zbędnego starego drewna. Usuwanie zdrewniałych części
roślin określa się mianem „cięcia na sucho”. Reguluje ono siłę wzrostu krzewu i wysokość plonu
poprzez pozostawienie odpowiedniej liczby pąków, z których rozwiną się latorośle. Przeprowadza
się je jesienią, po zrzuceniu liści, lub wiosną w marcu. Na krzewie pozostawia się taką liczbę
pędów, która zapewni dobre oświetlenie roślin i umożliwi prawidłowe wykonywanie zabiegów
ochronnych. Im mniej pąków pozostawia się na krzewie, tym pędy , które z nich wyrosną będą
silniejsze. W zależności od liczby oczek pozostawionych na łozie cięcie dzieli się w sposób
umowny na: krótkie (1-5 pąków tzw. czopy), średnie (6-7 pąków) i długie (ponad 8 pąków).
Przy wielu sposobach prowadzenia wykorzystuje się tzw. cięcie mieszane. Na krzewie pozostawia
się wtedy zarówno krótkie czopy zastępcze, jak i długie pędy owocujące. Najprostszym systemem
prowadzenia krzewów jest cięcie „na głowę”. Krzew ma wtedy niewielki pień, który po kilkunastu
latach życia przybiera kształt nieregularnej „ głowy”. Na obwodzie pnia pozostawia się najczęściej
5 równomiernie rozmieszczonych czopów po 2-3 oczka każdy. Aby uzyskać taką formę, jesienią
lub wiosną tnie się krótko , wszystkie pędy na 1-2 oczka. W drugim i trzecim roku cięcie jest
podobne. Docelową liczbę pędów osiąga się z reguły w czwartym roku. Po więcej informacji
odsyłam do publikacji Jerzego Liska pt. „ Winorośl pod osłonami”. Życzę udanej uprawy.

Prawa twórcy Roberta Olszewskiego chronione są przez ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Autor nie wyraża zgody na dalsze rozpowszechnianie tekstu.